Binnen het onderwijs is examineren een veelbesproken onderwerp. Zo is er de nodige kritiek dat examens niet aansluiten bij de competenties die de student tegenwoordig moet bezitten. Daarnaast wordt de uitvoerbaarheid van examens regelmatig door beoordelaars als een probleem gezien. Om die redenen is exa.men opgericht; wij willen het onderwijsproces en het examenproces dichter bij elkaar brengen, en laten zien hoe examineren ook kan.
Data verzameling tijdens het formatieve onderwijsproces
In de ‘Wet educatie en beroepsonderwijs’ is vastgelegd dat er een strikte scheiding moet zijn tussen het onderwijs- en examenproces. Onderwijs is formatief en examineren is summatief. Denk eens aan het voorbeeld van je autorijbewijs halen. De tijd die je aan het lessen bent met je instructeur geldt als onderwijstijd, en na verschillende lesuren moet je voor het praktijkexamen naar het CBR. Het afleggen van je praktijkexamen is daarmee een momentopname waarin je moet laten zien wat je kunt. Op zich een prima opzet, maar met alle middelen die we in deze 21ste eeuw tot onze beschikking hebben, kan het beter!
Met alle middelen die we in deze 21ste eeuw tot onze beschikking hebben, kan examineren beter!
Stel je nu eens voor dat er tijdens je autorijlessen een stukje software in de auto geprogrammeerd zit, dat jouw rijgedrag monitort ten opzichte van andere weggebruikers. Daarnaast vult je rij-instructeur na elke les een vragenlijst in over jouw prestaties en voortgang. Met al deze data kun je in het formatieve onderwijsproces al een zeer goed beeld schetsen van iemands kwaliteiten! Op deze manier ontstaat een (eind)oordeel outputgericht, als vervanging van summatief examineren. En hier liggen enorme kansen! Je zou hierbij zover kunnen gaan dat je datagedreven beslissingen maakt, waarbij je alleen slaagt voor je rijbewijs wanneer je frequent hebt aangetoond de gevraagde kennis en vaardigheden te bezitten. Of zelfs wanneer je beter rijdt dan de gemiddelde weggebruiker, of wanneer je bij de beste 50% van alle kandidaten behoort.
Tijd om te experimenteren met examineren
Deze innovaties staan nu natuurlijk nog haaks op de strikte scheiding tussen onderwijs en examinering. Dat neemt echter niet weg dat het tijd is om te gaan experimenteren met examineren. Het halen van je rijbewijs met datagedreven formatieve examens is nu nog ver weg. Wel zien we dat formatief toetsen al verweven wordt in het onderwijsproces bij certificeerbare eenheden en keuzedelen. Het is dan de kunst om er ook hier voor te zorgen dat de kwaliteit van de beoordeling goed wordt gewaarborgd. Hier zetten wij ons, als gecertificeerde examenleverancier dagelijks voor in!
